Và bạn cũng nên tránh xa những công ty có lợi nhuận biên thấp và liên tục thua lỗ. Lý do là công ty luôn trong tình trạng thiếu vốn để giữ cho nó không bị nhấn chìm bởi các đối thủ. Bạn là một nhà đầu tư vĩ đại không có nghĩa rằng bạn là một nhà quản lý tài năng.
Nhưng khi giá giảm thì là lúc nên nhấc điện thoại gọi cho người giao dịch của bạn. Khi điều này xảy ra, cổ phiếu của họ sẽ bị định giá sai nếu nhìn trên dài hạn. Và đúng là bà không biết đọc biết viết, nhưng ối trời ơi, bà biết đếm tiền siêu lắm.
Warren kiếm tiền từ những người chơi cá cược kiểu này khi họ kéo nhau cùng bán cổ phiếu của một doanh nghiệp và đẩy giá xuống đến mức tính ra thấp hơn so với giá trị dài hạn của doanh nghiệp này. Nhưng nhìn chung, thị trường chứng khoán có khuynh hướng định giá cao cho cổ phiếu. Bài học lịch sử mà nhiều người không học được là khi công ty bị định giá quá cao so với giá trị kinh tế dài hạn, như vẫn thường xảy ra trong một thị trường giá lên, thì bất cứ thay đổi nào trong ngọn gió hy vọng cũng sẽ làm giá cổ phiếu rớt thảm hại và cuốn đi toàn bộ những nhà đầu tư nào đã trả giá quá cao.
Ông luôn chờ đợi cơ hội chín muồi với những điều bền vững: những công ty không cần thay đổi sản phẩm, những ngành kinh doanh sẽ còn tồn tại hai mươi năm sau, và được chào bán với mức giá hợp lý ngay cả nếu ông mua toàn bộ công ty. Tốt nhất bạn không nên làm nếu bạn biết điều đó là sai, bởi nếu bị bắt quả tang, cái giá phải trả có khi quá đắt so với khả năng của bạn. Warren đã học được bài học này khi tham gia hội đồng quản trị tại Salomon Brothers.
Tìm một công ty vĩ đại và mua lại với giá tuyệt vời và sau đó nắm giữ suốt hai mươi năm không phải là một việc quá khó khăn để học hỏi và thu lợi nhuận, trong khi các nhà rao giảng tại Wall Street đều thuyết giáo về những chiến lược đầu tư ngắn hạn, mà nói cho đúng, chỉ được thiết kế để mang lại giàu có cho người tư vấn chứ không phải người được tư vấn. Tôi đầu tư lần đầu tiên lúc 11 tuổi. Người môi giới chứng khoán cho bạn sẽ chết đói mất nếu anh ta áp dụng theo chiến lược của Warren là mua và giữ.
Những lúc như thế, Warren đôi khi đứng lên để lắng nghe và trả lời các câu hỏi như một thầy giáo, đền đáp cho những sinh viên kiên nhẫn bằng sự thông thái của mình. Warren biết rằng nếu bạn nhìn nhận quyết định đầu tư như một việc bạn không thể nào thay đổi và làm lại, bạn chắc chắn sẽ rất cân nhắc và nghiên cứu kỹ trước khi quyết định. Blaise Pascal, nhà toán học và triết học người Pháp, đã từng nói: Bất hạnh của con người đều xuất phát từ việc họ không thể ngồi yên trong phòng một mình.
Đấy là cách đẩu tư theo kiểu chiếc thuyền của Noah - cuối cùng bạn sẽ sở hữu cả một sở thú. Điều này hình thành một cuộc sống nhạt nhẽo cho những người bạn yêu thương, trong đó có cả bản thân của bạn. Bạn nên làm việc cho một công ty có tỉ lệ sinh lợi cao và làm ra nhiều tiền.
Đây là kinh nghiệm của Warren với lĩnh vực đầu tư vào dệt may của Berkshire. Warren không quan tâm đến những sản phẩm có một chiếc kính chắn gió nhớp nháp; ông chỉ quan tâm đến những sản phẩm cho ông nhìn thấy con đường phía trước. Sự ngu xuẩn, khi kết hợp với tham lam, là nguyên liệu của những thảm họa tài chính.
Thay vì đi theo con đường mòn này, Warren nhảy khỏi đoàn tàu và đưa ra một triết lý đầu tư vào những công ty siêu hạng có lợi thế cạnh tranh bền vững, miễn là cổ phiếu của họ được bán với giá hợp lý — sau đó ông chỉ việc nương vào mức nước dâng theo thời gian và doanh thu để đẩy giá cổ phiếu lên cao. Khi bạn tốt nghiệp đại học, hãy gia nhập đội quân và tìm việc ở một công ty có cơ cấu kinh tế vững mạnh, vì bất kể mức độ tham vọng của bạn đến đâu, thì với cơ cấu kinh tế vĩ đại như vậy công ty sẽ cho bạn một vị thế tốt và trả lương cao. Bạn phải giữ cho chi phí thật thấp ngay từ ban đầu, giúp bạn có thêm thuốc nổ khi bị đối thủ tấn công, và mang lại thêm nhiều lợi nhuận khi tình hình kinh doanh thuận lợi.
Tuy nhiên, nếu cứ phạm sai lầm nhiều lần, thì bạn sẽ không còn làm lãnh đạo được nữa, những người dưới quyền của bạn sẽ tìm người khác để thay thế. Tất cả những lần Warren mua đều gặp lúc tin tức xấu Trên thị trường có những công ty có cơ cấu kinh tế hỗ trợ vững mạnh, nhưng đồng thời cũng có công ty cơ cấu kinh tế rất yếu kém.